Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

  «Την Κυριακή τετάρτη των Νηστειών, μνήμην ποιούμεν του οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Σιναΐτου, συγγραφέως της Κλίμακος».

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος έζησε κατά τα έτη 525 – 600. Από ηλικίας 16 ετών αφιέρωσε τη ζωή του στο μοναχισμό και στην άσκηση. Για 59 ολόκληρα χρόνια έζησε στην έρημο της Αιγύπτου, γύρω από το Μοναστήρι της αγίας Αικατερίνης στο Σινά, το οποίο μάλιστα στα τέλη του 6ου αιώνα υπηρέτησε και ως Ηγούμενος. Αυτό όμως που έκανε περισσότερο γνωστό τον άγιο Ιωάννη στον χριστιανικό κόσμο είναι το αξιόλογο ασκητικό βιβλίο του με τον τίτλο «Κλίμαξ του Παραδείσου», από το οποίο πήρε και το επώνυμο του ο άγιος.

Στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αυτού περιγράφεται ο τρόπος της πνευματικής ασκήσεως. Το μέρος αυτό αποτελείται από 30 κεφάλαια, όσα και τα στάδια που πρέπει ν’ ακολουθήσει ο χριστιανός στη ζωή του για να ολοκληρωθεί στην χριστιανική ζωή, να φθάσει δηλαδή με την βοήθεια του Θεού στην προσωπική του εν Χριστώ σωτηρία:

ΑΠΟΤΑΓΗ, ΑΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΞΕΝΙΤΕΙΑ, ΥΠΑΚΟΗ, ΜΕΤΑΝΟΙΑ, ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ, ΧΑΡΟΠΟΙΟ ΠΕΝΘΟΣ, ΑΟΡΓΗΣΙΑ, ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑ, ΚΑΤΑΛΑΛΙΑ, ΠΟΛΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ, ΨΕΥΔΟΣ, ΑΚΗΔΙΑ, ΓΑΣΤΡΙΜΑΡΓΙΑ, ΑΓΝΕΙΑ, ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ, ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ, ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ, ΑΓΡΥΠΝΙΑ, ΔΕΙΛΙΑ, ΚΕΝΟΔΟΞΙΑ, ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΣ, ΑΠΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΟΤΗΤΑ, ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗ, ΔΙΑΚΡΙΣΗ, ΗΣΥΧΙΑ, ΠΡΟΣΕΥΧΗ, ΑΠΑΘΕΙΑ, ΑΓΑΠΗ – ΠΙΣΤΗ – ΕΛΠΙΔΑ.

Τα στάδια αυτά αποτελούν μια πνευματική ανάβαση όπως ανεβαίνουμε σε μια κλίμακα (σκάλα) από κάτω προς τα πάνω, από τα χαμηλά στα υψηλά, από τα εύκολα στα δύσκολα, έτσι ώστε η επιτυχής βίωση του κάθε σταδίου – «σκαλιού» να αποτελεί προϋπόθεση για την ανάβασή μας στο επόμενο.

Τον τίτλο της «Κλίμακος» (σκάλας) που έδωσε ο άγιος Ιωάννης ως τίτλο στο έργο του την πήρε από το γνωστό όραμα του Ιακώβ (Γένεσις 28, 12) μετά την φυγή του από το σπίτι του, όταν ξεγέλασε τον αδελφό του Ησαύ και τον πατέρα του Ισαάκ να πάρει την ευλογία για τα πρωτοτόκια. Την παρουσίαση του έργου του σε 30 κεφάλαια που αναφέρονται στα τριάντα στάδια της πνευματικής ασκήσεως τα καθόρισε με βάση την ηλικία του Ιησού Χριστού όταν άρχισε επίσημα το δημόσιο κήρυγμα και το απολυτρωτικό του έργο.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ 

ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ

Υπακοή σημαίνει να θάψουμε το «θέλω» μας και να αναστήσουμε την ταπείνωση.

        

ΠΕΡΙ ΜΝΗΜΗΣ ΘΑΝΑΤΟΥ

Το να μη ξεχνάμε ποτέ οτι κάποια στιγμή θα πεθάνουμε. Η ζωηρή μνήμη του θανάτου ολιγοστεύει τα φαγητά. Και όταν περικόπτονται με ταπείνωση τα φαγητά, κόπτονται  μαζί και τα πάθη. 

ΠΕΡΙ ΑΟΡΓΗΣΙΑΣ

Πραότητα σημαίνει, να παραμείνει ήρεμη και ατάραχη η ψυχή, τόσο ὅταν μᾶς κατηγοροῦν όσο καὶ ὅταν μᾶς λένε μπράβο.

Οργή σημαίνει να διατηρείς, συνεχώς μέσα σου κάποιο μίσος, να ενθυμήσε δηλαδή το κακό που σου έγινε, σημαίνει να επιθυμείς να εκδικηθείς αυτόν που σε παρόξυνε. Το αντίθετο είναι η αοργησία 

Ο Θυμός δείχνει άνθρωπο γεμάτο από υπερηφάνεια. 

Εάν το Άγιο  Πνεύμα ονομάζεται και είναι «ειρήνη ψυχής», ενώ η οργή « ταραχή καρδιάς», τότε οπωσδήποτε τίποτε άλλο δεν εμποδίζει την παρουσία Του μέσα μας όσο ο θυμός.

Οι αιτίες που γεννούν τὸν θυμό είναι πολλές... είναι Η ΚΕΝΟΔΟΞΙΑ - ΕΠΑΡΣΗ (ΕΓΩΙΣΜΟΣ), Η ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ, Η ΓΑΣΤΡΙΜΑΡΓΙΑ, ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΚΑΙ Η ΠΟΡΝΕΙΑ. Ο θυμός γεννά την ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑ, ΕΧΘΡΑ, ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΙΣΟΣ. 

Οι εχθροί του θυμού είναι η αοργησία και η πραότητα με κορυφαίο (εχθρό του θυμού) την ταπεινοφροσύνη.

ΠΕΡΙ ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑΣ

Η μνησικακία σημαίνει... σαράκι του νου, ντροπή της προσευχής, αποξένωσης της αγάπης, καρφί μπηγμένο στη ψυχή. 

ΟΠΟΙΟΣ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ, ΕΓΙΝΕ ΞΕΝΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ. Η ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού, θα θεραπεύσει την ψυχή που μνησικακεί, γιατί θα αισθάνεται υπερβολική ντροπή, ενώ θα αναλογίζεται την δική του ανεξικακία. 

Η αμνησικακία είναι απόδειξη γνήσιας μετάνοιας.

ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΛΑΛΙΑΣ

Είδα άνθρωπο που φανερά αμάρτησε αλλά μυστικά μετανόησε. Και αυτόν που εγώ τον κατέκρινα ως ανήθικο, ο Θεός τον θεώρησε αγνό, γιατί με την μετάνοια του Τον είχε πλήρως εξευμενίσει.

Η κρίση είναι αναιδής αρπαγή του δικαιώματος του Θεού, ενώ η κατάκριση όλεθρος της ψυχής αυτού ο οποίος κατακρίνει.

Ο καλός «ραγολόγος» τρώει τις ώριμες ρώγες των σταφυλιών και δεν πειράζει καθόλου τις άγουρες. Παρόμοια ο καλόγνωμος και συνετός άνθρωπος, όσες αρετές βλέπει στους άλλους τις σημειώνει με επιμέλεια, ενώ ο ανόητος αναζητεί τα ελαττώματα και τις κατηγορίες…

ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗΣ 

Η πολυλογία οδηγεί στην κατάκριση, στα ευτράπελα, στο ψέμμα και σκορπίζει την κατάνυξη.

Άκουσα από κάποιο μοναχό να λέει ότι η πολυλογία γεννάται μερικές φορές από τη γαστριμαργία. Γι αυτό πολλοί, πολλές φορές δαμάζοντας την κοιλιά δεσμεύουν με βία και τη γλώσσα και την καθιστούν ανίσχυρη για πολυλογία.

ΠΕΡΙ ΨΕΥΔΟΥΣ

Από το σίδηρο και την πέτρα γεννιέται η φωτιά και από την πολυλογία και τα ευτράπελα το ψεύδος.

ΠΕΡΙ ΑΚΗΔΙΑΣ 

Ακηδία σημαίνει παράλυση της ψυχής, σκόρπισμα του νου στὴν αμαρτία, τεμπελιά, αδιαφορία ακόμη και μίσος προς τα πνευματικά. (Μας εμποδίζει να εκκλησιαζόμαστε, να εξομολογούμαστε, να κάνουμε ελεημοσύνες και γενικά να κάνουμε ό, τι ωφελεί την ψυχή)

ΠΕΡΙ ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑΣ

Η φιλαργυρία είναι προσκύνηση του χρήματος και όχι του Θεού

Οποίος απέκτησε αγάπη, διασκόρπισε χρήματα. Όποιος όμως ισχυρίζεται πως συμβιβάζει στην ζωή του και τα δύο αυταπατήθηκε. 

Οποίος νίκησε το πάθος αυτό έπαψε να έχει μέριμνες. Οποίος είναι δεμένος μαζί του, ποτέ δεν θα κάνει καθαρή προσευχή.

Όπως εκείνος που έχει δεμένα τα ποδιά δεν μπορεί να βαδίζει εύκολα, έτσι και αυτοί που θησαυρίζουν χρήματα δεν μπορούν να ανέβουν στον ουρανό.

 «ΡΙΖΑ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΛΕΓΕΤΑΙ Η ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ» (Α Τιμοθ. Σ 10). Γιατί είναι αυτή που δημιούργησε μίση και κλοπές και φθόνους και χωρισμούς και έχθρες και ζάλες και μνησικακίες...οδήγησε τον Χριστό στον Σταυρό...

ΠΕΡΙ ΓΑΣΤΡΙΜΑΡΓΙΑΣ

Γαστριμαργία  είναι η υποκριτική συμπεριφορά της κοιλιάς,  η οποία, ενώ είναι χορτασμένη, φωνάζει πως είναι άδεια και ενώ είναι παραφορτωμένη μέχρι διαρρήξεων (σκασμού), ανακράζει ότι πεινά.

Όταν κάποιος τρώει το μέτριο σε ποσότητα φαγητό του, η γαστριμαργία τον κάνει να σκέπτεται πώς να ήταν δυνατό να καταβρόχθιση τα σύμπαντα. 

Ο χορτασμός από φαγητά είναι πατέρας της πορνείας. 

Η θλίψη της κοιλιάς είναι πρόξενος της αγνείας.

Ο δούλος της κοιλιάς σκέπτεται με τί είδος φαγητά θα γιορτάσει, ο δε δούλος του Θεού με τι χαρίσματα θα πλουτίσει. 

Εκείνος που περιποιείται την κοιλιά του και αγωνίζεται να νικήσει το πνεύμα της πορνείας, μοιάζει με εκείνον που προσπαθεί να σβήσει μεγάλη φωτιά με λάδι.

Όταν θλίβεται η κοιλία, ταπεινώνεται η καρδιά. Όταν όμως δέχεται περιποιήσεις, θεριεύουν... οι λογισμοί.

Θλίβε την κοιλία και οπωσδήποτε θα κλείσει και το στόμα. Γιατί η γλώσσα ισχυροποιείται με τα πολλά φαγητά. Να πυγμαχείς συνεχώς εναντίον της και να επαγρυπνείς συνεχώς επάνω της.

Όπως τα πολύσαρκα πτηνά δεν μπορούν να πετάξουν στον ουρανό, έτσι και εκείνος που τρέφει και περιποιείται την σάρκα του.

Ο ξηραμένος βόρβορος (βούρκος) δεν ικανοποιεί πλέον τους χοίρους. Και η σάρκα που μαράθηκε δεν αναπαύει πλέον τους δαίμονες.

Εάν εσύ κοπιάσεις λίγο, αμέσως και ο Κύριος σε βοηθάει.

Η νηστεία είναι ζόρισμα της φύσης μας (διότι η φύση μας για να συντηρηθεί αναζητά την τροφή). Αυτό το ζόρισμα όμως μας βοηθά να κόψουμε την ευχαρίστηση του λάρυγγα, να διώξουμε τους σαρκικούς πειρασμούς, να κόψουμε τους πονηρούς λογισμούς, να διώξουμε τα ακάθαρτα όνειρα, να κάνουμε καθαρή προσευχή, να σταματήσουμε την πολυλογία, να έχουμε ήσυχο ύπνο και υγεία σώματος, να οδηγηθούμε στην κατάνυξη, να διαφυλάξουμε τον νου μας, να φωτίσουμε την ψυχή μας, να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας... Μας οδηγεί στον Παράδεισο...

ΠΕΡΙ ΑΓΝΕΙΑΣ 

Αγνοί δεν θεωρούμαστε όταν φυλάμε το σώμα μας χωρίς αμαρτίες, αλλά όταν  χρησιμοποιούμε τα μέλη του σώματός μας προς δόξαν Θεού, όταν βάζουμε πάνω από αυτά την ψυχή μας. Τότε είμαστε τέλειοι αγνοί. («...τὸ στόμα αὐτῶν τῆς σῆς αἰνέσεως πλήρωσον, τὰ χείλη αὐτῶν ἄνοιξον πρὸς δοξολογίαν τοῦ ὀνόματός σου, τὰς χείρας αὐτῶν ἔκτεινον πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου, τοὺς πόδας αὐτῶν πρὸς τὸν δρόμον τοῦ εὐαγγελίου σου κατεύθυνον, πάντα αὐτῶν τὰ μέλη καὶ τὴν διάνοιαν τῇ σῇ κατασφαλιζόμενος χάριτι» ἀπόσπασμα στ΄ εὐχῆς Ἱ. Ευχελαίου)

Οποίος αποφάσισε να πολεμήσει ή να νικήσει την σάρκα του με τις δικές του δυνάμεις, άδικα τρέχει. Εάν ο Κύριος δεν γκρεμίσει το σπίτι της σάρκας και δεν οικοδομήσει το σπίτι της ψυχής, άδικα αγρύπνησε και νήστεψε αυτός που αποφάσισε να γκρεμίσει το σπίτι (ψαλμός ρκς 1).

Οι δαίμονες, καθώς ισχυρίζονται μερικοί, με κανένα άλλο δεν χαίρονται τόσο, όσο με την δυσωδία της πορνείας, και με κανένα άλλο πάθος όσο με τον μολυσμό του σώματος.

ΠΕΡΙ ΥΠΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Ο ύπνος που είναι σπουδαίο συστατικό της φύσεως μας, προέρχεται άλλοτε από την ανθρώπινη φύση, άλλοτε από τα φαγητά και άλλοτε από τους δαίμονες.

Μερικές φορές ίσως και από υπερβολική νηστεία από την οποία εξασθενημένη η σάρκα, ζητεί να αυτοπαρηγορηθεί με τον ύπνο.

Ας παρακολουθήσουμε και θα δούμε πως ενώ σημαίνει το σήμαντρο, η πνευματική σάλπιγγα ορατώς μεν συναθροίζονται οι αδελφοί, αοράτως δε συνάγονται οι εχθροί.

Έτσι άλλοι δαίμονες έρχονται στο κρεβάτι και μας πιέζουν να ανακληθούμε πάλι. Μείνε, μας λένε, μέχρι να συμπληρωθούν οι προοιμιακοί ύμνοι και έπειτα πηγαίνεις στην Εκκλησία.

Άλλοι ενώ παριστάμεθα στην προσευχή, έρχονται και μας βυθίζουν στον ύπνο.

Άλλοι προξενούν έντονη και απροσδόκητη κοιλιακή ενόχληση.

Άλλοι μας προτρέπουν να ανοίγουμε συζητήσεις μέσα στο ναό.

Άλλοι παρασύρουν του νου μας σε αισχρούς λογισμούς.

Άλλοι μας κάνουν να ακουμπούμε σαν κουρασμένοι στον τοίχο.

Μερικές φορές μας προκαλούν και παρά πολλά χασμουρητά.

Μερικοί από αυτούς προκάλεσαν  πολλές φορές γέλια  τον καιρό της προσευχής, ώστε να κάνουν τον Θεό να αγανάκτησει εναντίον μας.

Άλλοι μας βιάζουν να διαβάζουμε γρήγορα το ψαλτήριο από ραθυμία, και άλλοι μας προτρέπουν να ψάλουμε αργά από φιληδονία.

Αν σκεφτούμε ότι όταν προσευχόμαστε στεκόμαστε ενώπιον του Θεού και το αισθανθούμε αυτό στην καρδιά μας, θα είμαστε στύλοι ακλόνητοι και δεν θα κοροϊδευόμαστε από κανένα δαίμονα από όσους προανέφερα…

ΠΕΡΙ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ 

Ο πολύς ύπνος είναι πρόξενος της λήθης ενώ η αγρυπνία καθαρίζει την μνήμη.

ΠΕΡΙ ΔΕΙΛΙΑΣ

Η  υπερήφανη ψυχή είναι σκλαβωμένη στην δειλία. Έχοντας εμπιστοσύνη μόνο στον εαυτό της και όχι στον Θεό, φοβάται τους κρότους των κτισμάτων και τις σκιές.

Όλοι όσοι φοβούνται είναι κενόδοξοι, αλλά όμως όλοι όσοι δεν φοβούνται δεν σημαίνει ότι είναι ταπεινόφρονες...

ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΜΑΣΤΙΖΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ , ΟΥΤΕ ΣΤΗΝ ΓΗ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟ ΟΠΛΟ…

ΠΕΡΙ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑΣ 

Ο κενόδοξος δείχνει ότι είναι πιστός.

Φαινομενικά μεν σέβεται τον Θεό, αλλά στην πραγματικότητα επιζητεί να αρέσει στους ανθρώπους και όχι στο Θεό.

Κενόδοξος είναι κάθε επιδεικτικός άνθρωπος.

Του κενόδοξου η νηστεία είναι χωρίς μισθό και η προσευχή μάταιη, γιατί και τα δυο τα κάνει για τον ανθρώπινο έπαινο.

Ό, τι καλό και ωφέλιμο έχουμε κάνει για την ψυχή μας με κόπους και ιδρώτες, έρχεται και το αρπάζει η κενοδοξία.

ΠΕΡΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ

Η κενοδοξία οδηγεί στην υπερηφάνεια.

Ο υπερήφανος εξευτελίζει τον πλησίον του, φανερώνει με «παχιά» λόγια τους κόπους του, επαινεί συνέχεια τον εαυτό του είτε κρυφά είτε φανερά, μισεί τον έλεγχο, αρνείται την βοήθεια του Θεού και ανεβάζει το δικό του «μπορώ», δηλ. συμπεριφέρεται δαιμονικά.

Πολλές φορές αυτό το πάθος αγαπά να τρέφεται από τις ευχαριστίες που εκφράζουμε στο Θεό. Όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση του Φαρισαίου, ο οποίος έλεγε στο Θεό με απρεπή καύχηση «Ο ΘΕΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ  ΣΟΙ»!! (ΛΟΥΚΑ.ιη.11).

Η υπερηφάνεια και η κενοδοξία γεννούν όλα τα πάθη.

ΠΕΡΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΣ 

Από δηλητηριώδη ρίζα και φοβερή μητέρα προέρχεται ένα πολύ φοβερός απόγονος, δηλαδή η ανέκφραστη βλασφημία. Ας πάψουμε να κρίνουμε και να κατακρίνουμε τον πλησίον, και τότε δεν πρόκειται να φοβηθούμε τους λογισμούς της βλασφημίας. Γιατί αφορμή και ρίζα του δευτέρου είναι το πρώτο.

ΠΕΡΙ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ 

Πραότητα σημαίνει, το να προσευχόμαστε ειλικρινά για τον συνάνθρωπό μας χωρίς να ενοχλούμαστε καθόλου από τις ταραχές που μας προξενεί.

Η πραότητα γεννά την υπομονή, την αγάπη, την διάκριση, προκαλεί την άφεση των αμαρτιών, δίνει το θάρρος στην προσευχή, είναι τόπος του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, γιατι ο Κύριος λέει «ΕΠΙ ΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΨΩ, ΑΛΛΑ Η ΕΠΙ ΤΟΝ ΠΡΑΟΝ ΚΑΙ ΗΣΥΧΙΟΝ» (πρβλ.ΗΣ.ξς 2).

Η πραότητα συμβάλλει στην υπάκοη, οδηγεί στην αδελφοσύνη, φρενάρει την μανία, κόβει τον θυμό, χαρακτηρίζει τους Αγγέλους, «φυλακίζει» τους δαίμονες, διώχνει την πικρή οργή. Είναι μίμηση του Χριστού.

Στις καρδιές των πράων αναπαύεται ο Κύριος, ενώ πάνω στην ταραγμένη από τα πάθη ψυχή κάθεται σαν πάνω σε θρόνο ο διάβολος. 

«ΟΙ ΠΡΑΕΙΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΟΥΣΙ ΓΗΝ» ( ΜΑΤΘ. Ε, 5), ενώ οι οργίλοι και θυμώδεις θα εξοριστούν από την γη τους.

Απλός είναι εκείνος που δεν έχει κανένα κακό λογισμό.

Άκακος είναι ο γλυκος και χαρούμενος άνθρωπος, αυτός που είναι απαλλαγμένος από κάθε κακή σκέψη και υπόνοια.

Απονήρευτος άνθρωπος σημαίνει καθαρή ψυχή, όπως ακριβώς πλάσθηκε, που συνεργάζεται και συνομιλεί εύκολα με όλους τους ανθρώπους.

Ο Πονηρός είναι συνόμιλος και συνώνυμος του διάβολου.

Για αυτό και ο Κύριος μας δίδαξε έτσι να τον αποκαλούμε τον διάβολο λέγοντας «ΡΥΣΑΙ ΗΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΟΝΗΡΟΥ» (ΜΑΤΘ. , 13).

Η υποκρισία είναι μια κατάσταση  όπου άλλα νιώθουμε μέσα μας και άλλα δείχνουμε προς τα έξω. Είναι δε η κατάσταση αυτή μπλεγμένη με κάθε είδους κακές σκέψεις και επινοήσεις…

ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ 

Είναι ένας θησαυρός, που η ποιότητά του δεν μπορεί καθόλου να κατανοηθεί με λόγια. «Η ΑΓΙΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ».

Η ταπεινοφροσύνη είναι ανώτερη χάρη της ψυχής, η οποία μπορεί να περιγραφεί μόνο από όσους την δοκίμασαν εκ πείρας.

Είναι τεράστειος πλούτος, ονομασία Θεού, δωρεά του Θεού εφ όσον Εκείνος λέγει «ΜΑΘΕΤΕ ΑΠ' ΕΜΟΥ  ΟΤΙ ΠΡΑΟΣ ΕΙΜΙ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΤΗ ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΗΣΕΤΕ ΑΝΑΠΑΥΣΙΝ ΤΑΙΣ ΨΥΧΑΙΣ ΥΜΩΝ» (πρλβ ΜΑΤΘ. Ια 29).

 Όλων των παθών κατά κύριο λόγο φονεύτρια είναι η ταπείνωση. Όσοι την απέκτησαν τα νικήσαν όλα.

ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ

Στον αγώνα μας να κάνουμε το καλό τρεις λάκκους μας σκάβουν οι δαίμονες.

Κατά αρχήν αγωνίζονται να μην γίνει το καλό. (π.χ. ελεημοσύνη)

Έπειτα αφού νικηθούν στο πρώτο σημείο, αγωνίζονται ώστε το καλό που έγινε να μην είναι θεάρεστο σε όλα. (μη γνωτο η δεξιά σου...π.χ. διαφημίζεται η ελεημοσύνη)

Όταν και σε αυτό αποτύχουν, τότε πλησιάζουν αθόρυβα στην ψυχή μας και μας  παινεύουν ότι όλα τα κάναμε όπως θέλει ο θεός. (π.χ. έγινε η ελεημοσύνη με απόλυτη μυστικότητα, και μετά μας έρχονται σκέψεις ότι κάποιοι είμαστε τάχα που κάναμε τόσο μεγάλο καλό κλπ)

Άλλο πράγμα είναι η πρόνοια του Θεού, άλλο η βοήθεια του, άλλο η προστασία του, άλλο το έλεος του, και άλλο η παράκλησίς του. Το μεν πρώτο εκτείνεται σε όλη την κτίση, το δεύτερο μόνο στους πιστούς, το τρίτο στους πραγματικά πιστούς, το τέταρτο σε όσους τον υπηρετούν, το δε τελευταίο σε όσους τον αγαπούν.

Όπως τα σύννεφα αποκρύπτουν τον ήλιο, έτσι και οι πονηρές σκέψεις σκοτίζουν και καταστρέφουν το νου.

Οι λογισμοί που δεν φανερώνονται με την εξομολόγηση, γίνονται έργα.

Όπως πολλές φορές μια σπίθα έκαψε ένα μεγάλο δασός, έτσι και μια ενάρετη πράξη συνέβη να εξάλειψη πλήθος από μεγάλα πταίσματα.

Όπως το νερό σβήνει τα γράμματα έτσι και το δάκρυ μπορεί να σβήσει τα πταίσματα.

Όπως είναι αδύνατο να βαδίσει ο νεκρός, έτσι είναι αδύνατο να σωθεί ο απελπισμένος.

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Προσευχή είναι επικοινωνία, ένωση του ανθρώπου με τον Θεό.

Μη ζητάμε να λέμε πολλά στην προσευχή μας, για να μην διασκορπίζεται ο νους μας αναζητώντας λόγια . Πολλές φορές οι απλές προσευχές των μικρών παιδιών ευχαρίστησαν και ικανοποίησαν τον  ουράνιο Πατέρα.

Η πολυλογία στην προσευχή πολλές φορές αποσπά το νου, ενώ αντιθέτως η μονολογία συγκεντρώνει το νου.

Όταν αισθανόμαστε γλυκύτητα ή κατάνυξη σε κάποιο λόγο της προσευχής μας, να σταματάμε σε αυτόν γιατί συμπροσεύχεται μαζί μας ο φύλακας  Άγγελός μας.

Πως πολεμά ο διάβολος την προσευχή;

1) Με τον ρύπο, δηλ. το να στεκόμαστε ενώπιον του Θεού προσευχόμενοι και να έχουμε αισχρές σκέψεις.

2) Με τον αφανισμό, δηλ. το να φεύγει ο νους μας σε μάταιες φροντίδες και μέριμνες την ώρα της προσευχής.

3) Με την κλοπή, δηλ. το να μην είμαστε συγκεντρωμένοι και να φεύγει ο νους μας προς στιγμήν όταν προσευχόμαστε.

4) Με οποιονδήποτε πειρασμό που μας βάζει την ώρα της προσευχής.

ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ ΕΛΠΙΔΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΩΣ  

Ύστερα από όλα τα προηγούμενα τα τρία αυτά  μένουν, τα οποία σφίγγουν και διατηρούν τον σύνδεσμο όλων ΠΙΣΤΗ ΕΛΠΙΔΑ ΑΓΑΠΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΑΝΤΩΝ Η ΑΓΑΠΗ ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΗ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ. «νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ άγάπη».

Ο Θεός είναι αγάπη. Η αγάπη είναι ομοίωση με τον Θεό, όσο βέβαια είναι δυνατόν στους ανθρώπους. Η αγάπη γεννά την πίστη. Η αγάπη χορηγεί την χάρη της προφητείας, η αγάπη παρέχει την δύναμη της θαυματουργίας... Εκείνος που αγαπά τον Κύριο έχει προηγούμενος αγαπήσει τον αδελφό του. Το δεύτερο  οπωσδήποτε είναι απόδειξη του πρώτου.

Η ελπίδα σκοτώνει την απόγνωση, οδηγεί στην αγάπη, μας φέρνει μπροστά μας πράγματα που βρίσκονται μακριά.

Έλλειψη της ελπίδας σημαίνει εξαφάνιση της αγάπης. Στην ελπίδα είναι δεμένοι οι πόνοι, σε αυτήν είναι κρεμασμένοι οι κόποι, αυτήν περικυκλώνει το έλεος του Θεού («Τὸν δε ἑλπίζοντα ἐπὶ Κύριον ἔλεος κυκλώση).…

Η πίστη μπορεί να επιτελέσει τα πάντα και «ὄρη μεθιστάνει». 

«Πίστις ἄνευ ἔργων νεκρὰ ἐστί».

«Χωρίς πίστεως ἀδύνατον εὐαρεστῆσαι τῷ Θεῷ» (Ἀπ. Παῦλος). 

«οὐχ ὁ παντὶ πιστεύων, πιστὸς λέγεται, ἀλλ’ ὁ εἰς Χριστὸν πιστεύων, αὐτὸς μόνος πιστὸς καὶ ἔστι καὶ λέγεται» (Σεβηριανός). 

«Καὶ ἐὰν ὅλην τὴν κλίμακα τῶν ἀρετῶν ἀνέλθῃς, περὶ ἀφέσεως ἁμαρτιῶν προσεύχου!»